Việt Nam hướng tới quy định về AI: Khung pháp lý vào năm 2025

Cuộc cách mạng AI của Việt nam: Sự cần thiết của quản trị

Việt Nam đang tiến hành một bước quan trọng trong việc xây dựng các quy định pháp lý cho lĩnh vực Trí tuệ Nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ. Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu trình dự thảo luật lên Quốc hội vào cuối năm 2025. Đây là một nỗ lực có tính chiến lược nhằm định hướng sự phát triển và ứng dụng AI một cách có trách nhiệm và đạo đức.

Mục tiêu chính là khai thác tối đa tiềm năng của AI để phục vụ lợi ích chung, đồng thời giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra. Việt Nam xem khung pháp lý này là một bước đi cần thiết để thúc đẩy sự đổi mới và củng cố vị thế của mình trong lĩnh vực AI tại khu vực ASEAN (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á). Điều này tạo ra một môi trường công bằng với các quy tắc rõ ràng, khuyến khích đầu tư và đảm bảo rằng AI mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

related image

Nguồn ảnh: https://opengovasia.com/vietnam-advances-toward-a-comprehensive-ai-legal-framework/

Năm trụ cột của khung pháp lý ai của Việt nam

Vậy, những nguyên tắc nào sẽ định hình khung pháp lý mới này? Việt Nam xây dựng luật AI dựa trên năm yếu tố cốt lõi:

  • Phát triển lấy con người làm trung tâm: AI phải là công cụ hỗ trợ sự tiến bộ của con người, đặt hạnh phúc và nhu cầu của con người lên hàng đầu.
  • An toàn và minh bạch: Các hệ thống AI cần chứng minh được tính an toàn và có thể hiểu được các hoạt động bên trong của chúng. Sự minh bạch sẽ tạo dựng niềm tin.
  • Tính bao trùm và bền vững: AI phải dễ dàng tiếp cận với tất cả mọi người, đồng thời sự phát triển của nó cần chú trọng đến yếu tố môi trường và sự ổn định lâu dài.
  • Quản trị cân bằng: Cần có một hệ thống quản lý AI công bằng và hiệu quả. Việc tìm kiếm sự cân bằng giữa thúc đẩy đổi mới và giảm thiểu rủi ro là rất quan trọng.
  • Hài hòa: Sự phát triển của AI cần phù hợp với các giá trị và mục tiêu chung của xã hội Việt Nam. Công nghệ cần đồng bộ với các chuẩn mực văn hóa và xã hội.

Minh bạch và kiểm soát rủi ro: Trọng tâm cốt lõi

Quản lý các rủi ro liên quan đến AI là một vấn đề then chốt, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như y tế và tài chính. Ví dụ, một hệ thống AI chẩn đoán bệnh hoặc quản lý đầu tư cần phải đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy cao. Do đó, khung pháp lý có thể sẽ nhấn mạnh các quy trình kiểm tra và xác nhận nghiêm ngặt cho các ứng dụng có rủi ro cao.

Một yếu tố quan trọng khác là tính minh bạch. Việt Nam đang nghiên cứu các phương pháp để phân biệt giữa nội dung do con người tạo ra và nội dung do AI tạo ra. Ví dụ, có thể sử dụng các hệ thống водяной dấu (watermark) hoặc nhãn để cho biết rõ ràng khi một bài viết, hình ảnh hoặc video được tạo bởi AI. Sáng kiến này nhằm mục đích chống lại thông tin sai lệch và xây dựng lòng tin vào thông tin mà chúng ta tiếp nhận. Điều này giúp người dùng có thể phân biệt nguồn gốc và tính xác thực của nội dung.

Thử nghiệm của chính phủ và hợp tác toàn cầu: Một cách tiếp cận hiệp đồng

Bộ Khoa học và Công nghệ (MoST) đóng vai trò tích cực trong việc thử nghiệm AI trong các hoạt động của chính phủ. Cách tiếp cận thực tế này giúp Bộ hiểu rõ hơn về khả năng và hạn chế của AI, từ đó xây dựng các quy định thiết thực và hiệu quả. Điều này cũng tương tự như việc lái thử một chiếc xe trước khi đưa ra luật giao thông.

Việt Nam cũng đang thiết lập quan hệ đối tác quốc tế, đặc biệt là với Úc, để trao đổi kiến thức và phát triển các nguyên tắc đạo đức cho AI. Sự hợp tác này đảm bảo rằng chiến lược AI của Việt Nam được xây dựng dựa trên các thông lệ tốt nhất trên thế giới và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế. Điều này cho thấy rằng quy định về AI là một thách thức toàn cầu đòi hỏi sự hợp tác từ nhiều quốc gia.

Tầm nhìn ai đầy tham vọng của Việt nam: Một nhà lãnh đạo trong asean?

Việt Nam tích cực nâng cao nhận thức về AI thông qua các sáng kiến như Ngày Trí tuệ Nhân tạo Việt Nam (AI4VN), thể hiện cam kết của quốc gia đối với lĩnh vực này. Mặc dù vẫn còn những thách thức như phát triển cơ sở hạ tầng và thu hút đầu tư, Việt Nam tin tưởng vào tiềm năng trở thành một trung tâm AI lớn trong khu vực ASEAN.

Bằng cách xây dựng một khung pháp lý vững chắc, Việt Nam mong muốn thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy đổi mới và đảm bảo rằng AI mang lại lợi ích cho tất cả người dân. Đây là một chiến lược dài hạn với tiềm năng thay đổi nền kinh tế và xã hội của Việt Nam. Mục tiêu là tạo ra một hệ sinh thái AI phát triển mạnh mẽ, nơi các doanh nghiệp có thể đổi mới, các nhà nghiên cứu có thể khám phá và người dân có thể hưởng lợi từ sức mạnh của AI.

Tài liệu tham khảo:

Dharmaraj, V. (2025). Vietnam advances toward a comprehensive AI legal framework [Bài đăng trên blog]. Tìm hiểu thêm tại đây