AI trong Chính phủ: Việt Nam Tái thiết Quản trị số trong bối cảnh Tái cấu trúc Hành chính

Tái phân định bản đồ: Tái cấu trúc hành chính đầy tham vọng của Việt Nam và vai trò của Quản trị số

Hãy tưởng tượng một nhiệm vụ khổng lồ là vẽ lại bản đồ hành chính của cả một quốc gia. Đây không phải là một kịch bản giả định; đó là thực tế ở Việt Nam ngày nay. Chính phủ đã bắt đầu một sáng kiến tái cấu trúc hành chính (administrative restructuring) sâu rộng, một nỗ lực to lớn nhằm tinh gọn bộ máy quản trị. Mặc dù mục tiêu dài hạn là một bộ máy nhà nước hiệu quả hơn, những hệ quả trước mắt lại là một mê cung về hậu cần. Địa giới hành chính đang gây tranh cãi, và người dân thường bị kẹt giữa mớ bòng bong của thủ tục hành chính.

Loại hình cải tổ quy mô lớn này có thể dễ dàng dẫn đến sự hỗn loạn. Tuy nhiên, Việt Nam đang có một cách tiếp cận đậm chất thế kỷ 21. Quốc gia này đang đẩy nhanh chiến lược quốc gia về quản trị số (digital governance), và trung tâm của chiến lược chuyển đổi số Việt Nam (Vietnam digital transformation) này là một công nghệ mạnh mẽ: Trí tuệ nhân tạo. Sứ mệnh rất rõ ràng: tận dụng AI trong chính phủ (ai in government) không chỉ để vượt qua giai đoạn chuyển đổi này mà còn để xây dựng một hạ tầng dịch vụ công thông minh hơn và minh bạch hơn cho tương lai.

Giải pháp AI của VNPT: Tái thiết nền Hành chính công bằng AI như thế nào

Để giải quyết một thách thức tầm cỡ này, Việt Nam cần một hệ sinh thái AI toàn diện. Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã được giao nhiệm vụ xây dựng xương sống kỹ thuật số này. Giải pháp AI của VNPT (VNPT AI solutions) không phải là một sản phẩm đơn lẻ mà là một bộ công cụ liên kết, được thiết kế để giải quyết các vấn đề cụ thể của cuộc cải tổ hành chính.

“Người” hỗ trợ kỹ thuật số cho công chúng

Đối với người dân, sự đổi mới rõ ràng nhất là trợ lý ảo chính phủ (government virtual assistant). Nền tảng này được trang bị công nghệ Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (natural language processing) tiên tiến, hoạt động 24/7 để cung cấp câu trả lời và hướng dẫn người dùng qua các quy trình phức tạp. Nó thực sự trở thành một quầy lễ tân không mệt mỏi cho toàn bộ chính phủ.

“Phòng máy” AI dành cho công chức

Trong khi đó, một bộ công cụ mạnh mẽ khác làm việc để tăng cường năng lực cho các cán bộ chính phủ. Hệ thống nội bộ này, một ví dụ điển hình của AI hành chính công (public administration AI), có hai chức năng chính:

• Thị giác máy tính trong hành chính (Computer Vision in administration): Hệ thống sử dụng thuật toán thị giác máy tính để tự động hóa quy trình quét, số hóa và xác thực tài liệu. AI có thể đọc, hiểu và trích xuất thông tin, kiểm tra lỗi và tăng tốc đáng kể quy trình xử lý.
• AI “phụ lái” hỗ trợ ra quyết định: Mô-đun này hoạt động như một trợ lý nghiên cứu, đối chiếu chi tiết vụ việc với mạng lưới luật pháp và quy định hiện hành. Nó chỉ ra các vấn đề tiềm ẩn và đảm bảo các quyết định được đưa ra một cách nhất quán, công bằng và tuân thủ pháp luật.

Cuối cùng, toàn bộ hệ thống cung cấp cho các nhà lãnh đạo một bảng điều khiển thời gian thực về “sức khỏe” của hệ thống hành chính, cho phép điều chỉnh chính sách dựa trên dữ liệu.

Thí điểm tại TP.HCM: Dịch vụ số Thành phố Hồ Chí Minh và những kết quả đáng kinh ngạc

Để kiểm chứng chiến lược AI của mình, Việt Nam đã chọn Thành phố Hồ Chí Minh làm nơi thử nghiệm. Kết quả từ chương trình thí điểm dịch vụ số Thành phố Hồ Chí Minh (Ho Chi Minh City digital services) là một bằng chứng xác thực đầy thuyết phục.

Trợ lý ảo do AI cung cấp đã xử lý vài nghìn hồ sơ mỗi ngày, một khối lượng công việc tương đương với 245 nhân viên toàn thời gian. Thành công này cho thấy sức mạnh của việc tinh gọn hành chính công bằng AI (streamlining public administration with AI). Nó không phải là việc thay thế việc làm, mà là giải phóng con người khỏi các nhiệm vụ lặp đi lặp lại để họ tập trung vào công việc có giá trị cao hơn.

Các kết quả chính từ thí điểm bao gồm:

• Tăng hiệu suất vượt trội: Giảm đáng kể thời gian chờ đợi và thời gian giải quyết.
• Nâng cao độ chính xác của dữ liệu: Cải thiện độ chính xác của hồ sơ hành chính.
• Bước nhảy vọt về tính minh bạch: Cung cấp theo dõi thời gian thực cho các đơn đăng ký, giúp người dân hiểu rõ quy trình và xây dựng lòng tin.

Thành công tại TP.HCM đã cung cấp dữ liệu và sự tự tin cần thiết để triển khai trên toàn quốc.

Chặng đường phía trước: Nhân rộng AI trong Chính phủ và Tương lai Chuyển đổi số Việt Nam

Với một chương trình thí điểm thành công, Việt Nam hiện đang tìm cách nhân rộng mô hình dựa trên AI này ra toàn quốc. Rào cản lớn tiếp theo cần vượt qua là rào cản ngôn ngữ. Việt Nam là một quốc gia đa dạng về dân tộc và cũng là một trung tâm kinh doanh quốc tế.

Do đó, trọng tâm tiếp theo là tích hợp các khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) đa ngôn ngữ tiên tiến để trợ lý ảo có thể tương tác liền mạch bằng tiếng Anh và các ngôn ngữ dân tộc thiểu số. Cách tiếp cận này báo hiệu tham vọng lớn hơn của quốc gia trong hành trình chuyển đổi số Việt Nam. Họ đang đặt nền móng cho một chính phủ linh hoạt, dựa trên dữ liệu và lấy người dân làm trung tâm, củng cố vai trò của AI trong chính phủ. Bằng cách chứng minh mô hình này hoạt động ở quy mô lớn, Việt Nam không chỉ đang chuyển đổi bối cảnh hành chính của riêng mình mà còn tạo ra một điển hình nghiên cứu mạnh mẽ cho các quốc gia khác. Tìm hiểu thêm tại đây.

Tài liệu tham khảo

Dharmaraj, S. (2025, June 27). Vietnam: AI-driven solutions for smarter public services. OpenGov Asia. https://opengovasia.com/2025/06/28/vietnam-ai-driven-solutions-for-smarter-public-services/