Sự trỗi dậy của Nền kinh tế số Việt Nam: Thương mại điện tử và AI là động lực cho tăng trưởng kinh tế

Việt Nam đang nhanh chóng củng cố vị thế là một cường quốc kỹ thuật số ở Đông Nam Á. Phân tích gần đây cho thấy công thức đằng sau sự trỗi dậy này của nền kinh tế số Việt Nam (vietnam digital economy) là sự kết hợp của hai lực lượng mạnh mẽ: thị trường thương mại điện tử bùng nổ và việc áp dụng chiến lược trí tuệ nhân tạo. Cặp động lực song sinh này không chỉ thúc đẩy doanh thu mà còn tăng cường năng suất, góp phần vào tăng trưởng kinh tế Việt Nam (vietnam economic growth) và mài sắc lợi thế cạnh tranh trên trường quốc tế.

Đây là một câu chuyện về sự tăng trưởng bùng nổ và có chủ đích. Chúng ta đang chứng kiến một sự chuyển đổi nơi các nền tảng kỹ thuật số và hệ thống thông minh trở thành trụ cột của nền kinh tế quốc gia, tạo nên một hệ sinh thái công nghệ Việt Nam (tech ecosystem vietnam) ngày càng vững mạnh. Hãy cùng đi sâu vào các cơ chế đằng sau sự trỗi dậy kỹ thuật số này.

Thương mại điện tử Việt Nam (E-commerce Vietnam): Hơn cả việc mua sắm trực tuyến

Bất kỳ ai đã từng mua sắm trực tuyến đều cảm nhận được sự sôi động của thương mại điện tử Việt Nam (e-commerce vietnam). Quốc gia này hiện tự hào là một trong ba thị trường hàng đầu trong nền kinh tế số Đông Nam Á (southeast asia digital economy), với dự báo giá trị giao dịch năm 2024 đạt 16 tỷ USD. Nhưng cuộc cách mạng thực sự nằm ở cách thức và địa điểm các giao dịch này diễn ra.

Hệ sinh thái này là một sự pha trộn năng động của nhiều thành phần chính:

  • Các sàn thương mại điện tử thống trị: Những gã khổng lồ như Shopee, Lazada, và Tiki đã trở thành những cái tên quen thuộc, tạo ra các nền tảng tập trung cho hàng triệu người tiêu dùng và người bán.
  • Sự bùng nổ của các thương hiệu Trực tiếp đến người tiêu dùng (Direct-to-consumer brands Vietnam): Ngày càng có nhiều thương hiệu Việt Nam xây dựng cửa hàng trực tuyến riêng để kết nối trực tiếp với khách hàng, nuôi dưỡng lòng trung thành và thu thập dữ liệu giá trị.
  • Sự trỗi dậy của thương mại xã hội (Social Commerce Vietnam): Các nền tảng như Facebook, Instagram và TikTok đã biến thành các kênh bán hàng mạnh mẽ thông qua bán hàng trực tiếp (livestream) và tiếp thị qua người có ảnh hưởng.

Nền tảng cho cuộc cách mạng này là hạ tầng logistics hiện đại hóa và tỷ lệ thâm nhập internet ngày càng tăng. Sự kết hợp này đã làm cho động cơ thương mại điện tử của Việt Nam hoạt động mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

AI tại Việt Nam (AI in Vietnam): Kiến trúc sư cho tương lai kinh tế

Nếu thương mại điện tử là nhiên liệu cho hiện tại, thì AI tại Việt Nam (AI in Vietnam) chính là động cơ tinh vi cho tương lai. Tác động kinh tế của AI (AI economic impact) được dự báo sẽ rất lớn, có thể đóng góp từ 120–130 tỷ USD vào nền kinh tế vào năm 2040.

Sự đóng góp này đến từ hai nguồn: doanh thu trực tiếp từ các sản phẩm và dịch vụ AI (45–55 tỷ USD) và các lợi ích về năng suất (60–70 tỷ USD). Đây là lúc AI trở thành một công cụ tối ưu hóa cho mọi ngành công nghiệp, hoạt động như một kiến trúc sư thầm lặng để:

  • Tự động hóa các tác vụ phức tạp: Từ nhà xưởng đến dịch vụ khách hàng, AI giải phóng con người cho các công việc mang tính chiến lược hơn.
  • Tối ưu hóa hoạt động: Các thuật toán AI phân tích dữ liệu lớn để tối ưu hóa chuỗi cung ứng và giảm lãng phí.
  • Nâng cao khả năng ra quyết định chiến lược: AI cung cấp các phân tích dự đoán, giúp các nhà lãnh đạo đưa ra quyết định thông minh hơn, dựa trên dữ liệu để thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Về bản chất, AI sẵn sàng trở thành hệ số nhân năng suất tối thượng, tăng cường khả năng cạnh tranh của các ngành công nghiệp Việt Nam.

Chiến lược Công nghệ Quốc gia Việt Nam: Nuôi dưỡng một Hệ sinh thái Công nghệ (Tech Ecosystem) thịnh vượng

Sự tăng trưởng kép này không phải là ngẫu nhiên. Đó là kết quả của Chiến lược Công nghệ Quốc gia Việt Nam (Vietnam national technology strategy), được thiết kế để nuôi dưỡng một hệ sinh thái công nghệ Việt Nam (tech ecosystem vietnam) đẳng cấp thế giới. Khuôn khổ này dựa trên sự hợp tác của ba trụ cột: chính phủ, khu vực tư nhân và các đối tác quốc tế. Tìm hiểu thêm tại đây.

Mối quan hệ hợp tác “tam giác vàng” này rất quan trọng. Chính phủ đặt ra tầm nhìn và xây dựng chính sách hỗ trợ. Khu vực tư nhân, từ các startup đến các tập đoàn lớn, là động cơ của sự đổi mới. Các đối tác quốc tế cung cấp vốn, chuyên môn và quyền tiếp cận thị trường toàn cầu. Sự hợp tác này đảm bảo sự tăng trưởng kỹ thuật số của Việt Nam không chỉ nhanh chóng mà còn bền vững.

Hướng tới tương lai: Củng cố vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu

Câu chuyện kinh tế của Việt Nam ngày càng xoay quanh hai người khổng lồ: thương mại điện tử (e-commerce) và trí tuệ nhân tạo (AI). Thương mại điện tử là động lực hiện tại, trong khi AI đại diện cho lời hứa hẹn to lớn của tương lai. Trong khi thương mại điện tử thay đổi cách người Việt Nam mua sắm, AI tại Việt Nam (ai in vietnam) sẽ thay đổi cách người Việt Nam làm việc.

Sự cộng hưởng chiến lược giữa hai động lực này là cốt lõi trong sự phát triển của nền kinh tế số Việt Nam (vietnam digital economy). Khi cặp động lực song sinh này tiếp tục tăng tốc, chúng không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế (economic growth) mà còn củng cố vị thế của Việt Nam như một nhà lãnh đạo đổi mới trong nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu.

Tài liệu tham khảo

Dharmaraj, S. (2025, June 29). Vietnam: E-commerce and AI drive digital economy growth. OpenGov Asia. https://opengovasia.com/2025/06/30/vietnam-e-commerce-and-ai-drive-digital-economy-growth/