Việt Nam Ra Mắt Công Cụ Nhận Dạng Gỗ Bằng AI: Vn-WoodID

Nguồn ảnh: https://opengovasia.com/vietnam-ai-powered-identification-tool-for-wood-traceability/

Chống khai thác gỗ trái phép bằng AI: Phương pháp sáng tạo của Việt Nam

Việt Nam đang dẫn đầu trong việc sử dụng công nghệ để ngăn chặn khai thác gỗ trái phép (illegal logging). Ứng dụng Vn-WoodID, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI Wood Identification), giúp xác định các loại gỗ. Mục tiêu không chỉ là bảo vệ rừng mà còn xây dựng ngành công nghiệp gỗ bền vững và đảm bảo việc buôn bán gỗ hợp pháp. Ứng dụng này ra mắt tại một diễn đàn về tính hợp pháp của gỗ và lâm nghiệp bền vững, cho thấy Việt Nam rất coi trọng vấn đề này.

Cách Vn-WoodID hoạt động: Nhận diện khuôn mặt cho rừng

Vn-WoodID hoạt động giống như hệ thống nhận diện khuôn mặt, nhưng dành cho gỗ. Ứng dụng sử dụng các thuật toán AI để phân tích các đường vân gỗ đặc trưng. Bằng cách quét mặt cắt ngang của gỗ, AI có thể xác định loại gỗ một cách chính xác.

Để làm được điều này, các nhà phát triển đã xây dựng một cơ sở dữ liệu lớn với gần 3.000 mẫu gỗ từ khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là từ các khu vực có nạn khai thác gỗ trái phép, bao gồm Châu Phi, Nam Mỹ và Châu Á. Hiện tại, ứng dụng có thể nhận diện 260 loài gỗ khác nhau. Các loài này bao gồm các loại gỗ thường được nhập khẩu vào Việt Nam, các loài được bảo vệ theo CITES (Công ước về Thương mại Quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp), và các loài thường bị khai thác trái phép.

Một điểm nổi bật của Vn-WoodID là khả năng hoạt động ngoại tuyến. Điều này rất quan trọng khi sử dụng ở các vùng sâu vùng xa, nơi không có internet. Ứng dụng cho kết quả nhanh chóng, trong vòng chưa đầy một giây, và có độ chính xác lên đến 98,6%.

Từ chậm trễ phòng thí nghiệm đến nhận dạng tức thì: Tác động thực tế

Vn-WoodID tạo ra sự khác biệt lớn vì nó cho phép xác định loại gỗ nhanh chóng ngay tại chỗ. Trước đây, việc này phải gửi mẫu đến phòng thí nghiệm, mất vài ngày hoặc thậm chí vài tuần. Sự chậm trễ này gây khó khăn cho việc kiểm tra và tạo điều kiện cho gỗ trái phép lưu thông. Vn-WoodID giải quyết vấn đề này, giúp việc kiểm tra nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Ứng dụng đã được tải xuống hơn 8.000 lần và được sử dụng bởi 371 quan chức và nhà nghiên cứu trong giai đoạn thử nghiệm. Các cơ quan chức năng tin rằng Vn-WoodID sẽ là một công cụ quan trọng cho các cán bộ hải quan, kiểm lâm, doanh nghiệp buôn bán gỗ, nhà nghiên cứu và giáo viên. Nó giúp đơn giản hóa việc kiểm tra, giảm thiểu nguy cơ vô tình xử lý gỗ trái phép và cung cấp một nguồn tài liệu giáo dục dễ dàng tiếp cận để tìm hiểu về các loại gỗ và tầm quan trọng của việc bảo tồn đa dạng sinh học.

Không chỉ là một ứng dụng: Cam kết về lâm nghiệp bền vững

Dự án Vn-WoodID không chỉ là về công nghệ mà còn thể hiện cam kết của Việt Nam đối với một tương lai bền vững. Sáng kiến này là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện Hiệp định Đối tác Tự nguyện về Thực thi Luật Lâm nghiệp, Quản trị và Thương mại (VPA/FLEGT) với Liên minh Châu Âu. Nó thể hiện sự quyết tâm của Việt Nam trong việc phát triển một ngành công nghiệp gỗ minh bạch, có trách nhiệm và bền vững cho các thế hệ tương lai. Bằng cách sử dụng các công nghệ tiên tiến như AI, Việt Nam đang đặt ra một tiêu chuẩn mới trong việc chống khai thác gỗ trái phép và thúc đẩy các hoạt động lâm nghiệp có trách nhiệm trên toàn cầu.

Hướng đến tương lai: Tương lai của khả năng truy xuất nguồn gốc gỗ

Vn-WoodID là một bước tiến lớn, nhưng việc truy xuất nguồn gốc gỗ (Wood Traceability) hoàn toàn vẫn là một quá trình đang tiếp diễn. Các phát triển trong tương lai có thể bao gồm việc mở rộng cơ sở dữ liệu của ứng dụng để bao gồm nhiều loài gỗ hơn, cải thiện độ chính xác và tích hợp nó với các công nghệ khác như blockchain để tạo ra một chuỗi cung ứng minh bạch và an toàn hơn. Tiềm năng của AI trong việc thay đổi ngành lâm nghiệp là rất lớn, và Việt Nam đang đi đầu trong lĩnh vực này. Tìm hiểu thêm tại đây.

Tài liệu tham khảo

Dharmaraj, V. (2025). Vietnam: AI-powered identification tool for wood traceability [Blog post]. https://opengovasia.com/vietnam-ai-powered-identification-tool-for-wood-traceability/